Deze vraag moet in het ontwerpstadium al beantwoord worden. Wat willen we met het dak? Zoals in eerdere blogs al is aangegeven, zijn er vele mogelijkheden om een dak een extra functie te geven. Voor een deel wordt het bepaald door de functie van het gebouw. Wat voor invloed heeft het dak op de waterhuishouding?
Regenwater snel van het dak
Het dak van bijvoorbeeld een distributiecentrum is veelal opgebouwd uit een staaldak met isolatie en een dakbedekkingssysteem. Op deze daken kunnen uitstekend PV panelen (zonnepanelen) in combinatie met een wit dakbedekkingssysteem worden aangebracht (in plaats van op weidevelden te worden aangebracht). We noemen deze energiedaken tegenwoordig ook wel “gele daken”. Vanzelfsprekend dient een dergelijk dak voldoende sterk te zijn om het gewicht van de PV panelen te kunnen dragen. Bovendien dient het dak een goed afschot te hebben om het regenwater snel te kunnen afvoeren. Afvoercapaciteit speelt hierin een cruciale rol! Zeker met de regenbuien van tegenwoordig die alleen maar heviger en langduriger worden moet voorkomen worden dat afvoer van regenwater op het dak stagneert en er een gevaar van instorten ontstaat. Hierbij zijn voorzieningen, zoals goede bladvangers essentieel. Net zoals reinigend onderhoud van de afvoeren en – als extra zekerheid – de verplichte toepassing van spuwers/noodoverloop bij de HWA’s. Het berekenen van de capaciteit (afmetingen van de spuwers) en hoogte van plaatsing van de spuwers ten opzichte van het dakbedekkingssysteem is de verantwoordelijkheid van de constructeur van het gebouw. Bij kleinere, minder kritische daken kan gekozen worden voor een stadsuitloop in combinatie met een noodoverloop. Deze combi-uitlopen hebben het voordeel dat maar één afvoer behoeft te worden ingewerkt. Het onderste steekstuk wordt op het rioleringssysteem aangesloten, terwijl het bovenste een vrije uitloop en tevens een signaleringsfunctie heeft. Met tegel-bladvangers kan men de afvoeren vrijhouden van vervuiling. Echter, reinigend onderhoud blijft voor elk dak een vereiste. De frequentie van dit reinigend onderhoud is afhankelijk van de vervuilingsgraad van het dak (in de buurt veel bomen e.d.). Mooi zou zijn als je precies weet welke afvoer verstopt zit zonder dat je het dak op moet. Zo kan je gericht reinigend onderhoud plegen en de kritieke daken eerst aandacht geven.
Regenwater vertraagd afvoeren van het dak
Het is duidelijk dat een snelle afvoer van regenwater een enorme piekbelasting voor het rioleringssysteem veroorzaakt. Een licht sedumdak kan een bijdrage leveren om het regenwater vertraagt af te voeren. Een sedumdak weegt waterverzadigd ca. 50 kg/m2 en kan goed op staaldaken worden toegepast. Een toepassing in combinatie met PV panelen is een goede mogelijkheid. Vanzelfsprekend dient met deze extra belasting op het dak in de ontwerpfase rekening te worden gehouden! Deze vegetatiedaken noemen we “groene daken”.
Regenwater vasthouden op het dak
De extremer wordende regenbuien leveren in de bebouwde omgeving een steeds groter probleem op. Bij deze piekbelastingen kan het bestaande rioleringssysteem de grote hoeveelheid water niet meer aan. Met als gevolg onderlopende straten, huizen, kelders e.d. Gebouwen die hiervoor ontworpen zijn, kunnen op verschillende manier regenwater vasthouden (bergen). We noemen deze daken “blauwe daken”. Voorbeelden hiervan zijn retentiedaken of polderdaken. Op deze daken kunnen grote hoeveelheden regenwater worden vastgehouden of geborgen. Natuurlijk is in de ontwerpfase van het gebouw rekening gehouden met deze extra zware belastingen. Extra belastingen op deze daken van 300-500 kg/m2 zijn bij deze blauwe daken geen uitzondering.
Ook kleinere en lichtuitgevoerde daken zouden een bijdrage kunnen leveren. Weliswaar met minder wateropslag per dak, maar hier telt de massa. Als je elk bestaand plat dak in de dichtstedelijke omgeving een paar centimeter water kan laten bergen dan ontziet dit het riool bij piekbelasting door intense buien enorm. Natuurlijk dienen er de nodige beveiligingen zijn ingebouwd. Naar mijn weten bestaat een dergelijk systeem nog niet? Er ligt dus een zeer interessante uitdaging om hiervoor een oplossing aan te dragen!
Bram Kranenburg
DakAdviesKranenburg en adviseur TotaalDakConcept
