Alvorens op de mogelijkheden in te gaan wat de toepassingen zijn van Leefdaken wil ik (wellicht in de herhaling) aandacht schenken een de dakbedekkingsconstructie die bij uitstek geschikt is voor toepassing in combinatie met terras- en parkeerdaken!

Dakbedekkingsconstructie

Als dakbedekkingsconstructie voor Leefdaken gaat mijn voorkeur uit naar het omgekeerde dak. Deze dakconstructie heeft twee belangrijke voordelen.

Omgekeerd dakconstructie (OK dak)

• Je maakt gebruik van de waterdichte eigenschappen van de monoliet geschorte betonnen ondergrond. Immers ‘beton is waterdicht tussen de scheuren’! Het dakbedekkingssysteem wordt volledig gekleefd op de op afschot gestorte betonnen ondergrond. Belangrijk daarbij is dat het beton gevlinderd wordt (voor het creëren van een vlakke ondergrond) en gestraald om de cementhuid te verwijderen. Vervolgens, nadat het beton voldoende is gedroogd, primeren, zodat een optimale hechting ontstaat tussen beton en het volledig gekleefde dakbedekkingssysteem. Hiermee wordt een extra zekerheid gecreëerd op waterdichtheid. Bij een eventuele beschadiging van het dakbedekkingssysteem zal dit niet leiden tot lekkages!
• Door toepassing van geëxtrudeerd polystyreen (XPS) isolatie op het dakbedekkingssysteem is de dakbedekking extra beschermd tegen beschadigingen. Daarnaast is het omgekeerd dak bouwfysisch de ideale dakconstructie. De dakbedekking is tevens de dampremmer. Inwendige condensatie zal niet plaatsvinden! Uitgangspunt blijft wel dat er altijd een ventilatiemogelijkheid boven de XPS moet blijven in de vorm van een drainagelaag of tegeldragers! Een polyester filtervlies op de XPS mag niet worden toegepast. Door vervuiling van het vlies in de tijd slibt dit dicht en is er geen ventilatie meer mogelijk boven de XPS. Het gevolg hiervan is dat er inwendige condensatie in de XPS ontstaat, waardoor de warmteweerstand uiteindelijk tot nul wordt gereduceerd.
• Dit type dakconstructie heeft ook één nadeel. Door het opdrijvend vermogen (zeker bij toepassing van dikkere XPS) kan bij lichtere dakafwerkingen, zoals terrastegels deze tegels samen met de XPS bij hevige regenbuien gaan opdrijven. Dit dient vanzelfsprekend te allen tijde voorkomen te worden! Een warmdakconstructie is dan een goed alternatief.

Warmdakconstructie

Bij Leefdaken kan in mijn optiek het warm dak alleen in combinatie met schuimglas (CG) of een isolerende afschotmortel (C-EPS) worden uitgevoerd. Voordeel hiervan is dat door de isolatie ook het afschot gecreëerd kan worden. Doordat deze isolatiesoorten van zichzelf geen water opnemen, vormen ze samen met dakbedekkingssysteem de waterdichte dakbedekkingsconstructie. Uitgangspunt bij deze oplossing is dat bij onverhoopte beschadiging van het dakbedekkingssysteem geen lekwater door de hier toegepaste isolatie wordt opgenomen. Resultaat is het behoud van warmteweerstand van de dakbedekkingsconstructie en er ontstaan geen lekkages. Bij Leefdaken is dit een belangrijk argument. Als er lekkages ontstaan dan zal, om deze lekkages te verhelpen, het Leefdak immers deels of geheel verwijderd moeten worden om deze lekkages te verhelpen.                                                                                                                              Natuurlijk zie je in de praktijk dat (om welke reden dan ook) voor andere isolatiesoorten  gekozen wordt. Bij beschadiging van het dakbedekkingssysteem zal lekwater door de isolatie worden opgenomen. Het risico op lekkages wordt hierdoor vergroot. Door toepassing van een bitumineuze dampremmende laag in combinatie met compartimentering kan dit risico verkleind  worden. Het moge echter duidelijk zijn dat natte isolatie geen warmteweerstand meer biedt.

Terrassen en galerijen

De meest voorkomende beloopbare afwerking op daken zijn steenachtige afwerkingen. Dit kunnen betonnen of keramische tegels zijn. Ook de traditionele bestrating in de vorm van een zandbed met bestrating is mogelijk op een dak (b.v. een ondergrondse parkeergarage)! Ik wil me in dit blog echter beperken tot daktegels.

Wanneer we bij deze daken eerst kijken naar galerijen is de toepassing van tegels hierop veelal ontstaan doordat men wil ophogen. Veel (bestaande) galerijen zijn uitgevoerd in prefabbetonplaten die op zich waterdicht zijn. Echter, hierbij is het hoogteverschil tussen galerij en de bovenzijde van de onderdorpel van de voordeur aanzienlijk en moeilijk begaanbaar voor mensen die slecht ter been zijn. In het huidige BouwBesluit wordt gesproken over een hoogteverschil ten opzichte van de onderdorpel van maximaal 20 mm. De oplossing is dan een tegelvloer verhoogd aanbrengen op de bestaande galerij. Dit verhogen gebeurt met in hoogte verstelbare tegeldragers. Als tegel kan gekozen worden voor speciale betonnen of keramische daktegels in diverse maten, kleur en structuur. Bij dakterrassen, loggia’s of ‘onderwoonde’ galerijen zal eerst een waterdichte dakbedekkingsconstructie moeten worden aangebracht in een warmdak of omgekeerd dak. Vervolgens kunnen de daktegels op de juiste tegeldragers worden aangebracht. Men kan kiezen voor een standaardtegeldrager, waarbij de tegels het afschot van het dak volgen of in hoogte verstelbare tegeldragers waarbij de tegels horizontaal worden aangebracht (onafhankelijk dus van het afschot). Door toepassing van de tegeldragers kunnen de tegels stabiel gelegd worden, is de spoelruimte gewaarborgd, de ruimte tussen de tegels voldoende om regelwater snel af te voeren en vervuiling     (b.v. plantengroei) wordt hierdoor voorkomen!

Parkeerdakafwerking

Bij parkeerdaken spelen ten opzichte van terrasdaken extra zaken als intensiteit, toegankelijkheid, belastbaarheid en de grootte van het parkeerdak. Er is al veel ervaring met dit soort daken. Oom met betrekking tot de afmetingen van de betontegels. Hoe groter de tegels, hoe stabieler. De afmeting van de tegels heeft wel consequenties voor de dikte van de tegels. De dikkere tegels geven een extra statische belasting op het dak. Nu is intensiteit een belangrijke factor. Een parkeerdak boven bijvoorbeeld een kantoorpand, waar dagelijks enkele auto’s parkeren of een parkeerdak boven een winkelcentrum, waar dagelijks veel verkeer plaatsvindt, is een wereld van verschil. Gebruikelijk is om betontegels van ca 1,2 m² toe te passen. Deze kunnen met behulp van speciale tegeldragers stabiel worden neergelegd op de XPS-isolatie met de juiste drukvastheid in het OK dak. Het ‘opsluiten’ van de tegels, om horizontale belastingen te kunnen opvangen, is van groot belang. Deze horizontale belastingen moeten niet onderschat worden!

Bij vooral grote en intensief gebruikte parkeerdaken dient hier terdege rekening mee te worden gehouden. Er wordt regelmatig hard gereden op deze daken, waarbij de horizontale belastingen aanzienlijk zijn wanneer hard geremd wordt of bochten snel worden genomen. Bij de dakranden dienen deze belastingen dus opgevangen te worden. Om deze daken blijvend goed te laten functioneren dient regelmatig onderhoud te worden gepleegd. Hierbij wordt het opsluiten van de tegels bijgesteld (opgespannen) om de tegels op de plaats te houden. Bij parkeerdaken wordt ook wel gekozen voor een warmdakconstructie (C-EPS c.q. CG) in combinatie met een omgekeerd dak. Bouwfysisch heeft dit geen consequenties. Door het aanbrengen van een laag XPS-isolatie op de warmdakconstructie verbeter je de drukverdeling via de tegeldragers naar de dakbedekking en mechanische beschadigingen van de bedekking worden hierdoor voorkomen. Met terras- en parkeerdaken, uitgevoerd zoals boven omschreven, zijn al jaren goede ervaringen. Op deze wijzen kunnen Leefdaken in de toekomst op nog meer daken worden aangebracht zonder dat er risico’s worden gelopen.

DakAdviesKranenburg en adviseur TotaalDakConcept